Przemysł papierniczy produkuje wiele różnych wytworów papierniczych. W celu szybkiej identyfikacji właściwości i postaci tych produktów, wytwory papiernicze klasyfikuje się najczęściej według grup, rodzajów, klas, gramatur, odmian, gatunków oraz powierzchni i formatów arkuszy.
Klasy wytworów papierniczych.
Pojęcie klasy wytworu papierniczego obecnie zanika i jej określanie nie jest obowiązkowe. Ponadto sposób klasyfikacji wytworów papierniczych za pomocą klas nie ma analogicznego odpowiednika w innych krajach, mimo to stanowi dość wygodną informację, pozwalającą identyfikować jego właściwości.
Klasa wytworu papierniczego jest określona za pośrednictwem składu procentowego surowców włóknistych, które były użyte przy produkcji wytworu. Rozróżnia się 10 klas wytworów papierniczych oznaczanych cyframi rzymskimi (tabela).
Tabela. Klasy wyrobów papierniczych
Dodatkowo identyfikuje się także klasę Va, która zawiera 50% celulozy drzewnej i 50% ścieru drzewnego. Wszystkie procentowe zawartości surowców papierniczych w poszczególnych klasach papieru są określane z 5% tolerancją.
Papier klasy I i II charakteryzuje się najwyższą trwałością i mocą. Służy do produkcji banknotów i jest wykorzystywany przy sporządzaniu dokumentów szczególnego znaczenia.
Papier klasy III określa się jako bezdrzewny (100% celulozy) i zalicza do papieru specjalnego, traktując na równi z papierem wytwarzanym z włókien szmacianych. Może być przeznaczony do wieloletniego przechowywania lub stałego posługiwania się oraz w sytuacjach, gdy konieczna jest duża wytrzymałość na rozerwanie, np. w przypadku zeszytów szkolnych.
Papier klasy IV ma trwałość i wytrzymałość zbliżone do papieru klasy III. Przeznacza się go na druki specjalne, wymagające długiego przechowywania lub wyroby częstego użytkowania.
Najbardziej popularne i największe zastosowanie mają papiery klasy V i VII. Papier klasy VII można określić jako dostatecznie dobry, natomiast papier klasy V jako zupełnie dobry, charakteryzujący się wieloletnią trwałością i dużą wytrzymałością; jest stosowany np. do druku wielu książek.
Papier klasy VIII jest przeznaczony wyłącznie do druku gazet.
Odmiany wytworów papierniczych.
Odmiana charakteryzuje wytwór papierniczy ze względu na surowiec użyty do jego wytworzenia. Klasyfikacja wytworów papierniczych ze względu na odmiany zastępuje w pewnym sensie podział według klas. Każda odmiana jest oznaczona symbolem. Rozróżnia się 4 odmiany wytworów papierniczych, tzn. odmianę:
• bezdrzewną (BD), produkowaną z mas długowłóknistych lub mas celulozowych, bądź ich mieszanin;
• półdrzewną (PD), produkowaną z mas celulozowych z dodatkiem ścieru lub mas półchemicznych, bądź ich mieszanin;
• drzewną (D), produkowaną ze ścieru i makulatury z dodatkiem masy celulozowej;
• mieszaną (M), produkowaną z włókien różnych.
Powierzchnia wytworów papierniczych
Ze względu na sposób wykończenia powierzchni rozróżnia się 8 kategorii wytworów papierniczych.
Zależnie od przeznaczenia wytwory papiernicze mogą mieć powierzchnię:
— matową – skrót: „mat”
— jednostronnie gładką – skrót: „jgł”
— satynowaną (gładką) – skrót: „sat”
— gładzoną (tylko dla tektur) – skrót: „gł”
— prążkowaną – skrót: „pr”
— marszczoną – skrót: „mr”
— karbowaną – skrót: „karb”
— tłoczoną – skrót: „tł”.
Oprócz wymienionych kategorii, w praktyce wyróżnia się dodatkowo powierzchnię:
— szorstką – skrót: „szor”
— groszkowaną – skrót: „gr”
— żeberkowaną – skrót: „żeb”
— lekko marszczoną – skrót: „lmr”.