KONDOLENCJE
Przede wszystkim starajmy się unikać słowa „kondolencje”, a także zbyt konwencjonalnych przymiotników (okrutny, bolesny…) i słów, które mogą wzmóc cierpienie (nie wspominajmy lepiej o zgonie, raku, zmarłym, ale raczej o „stracie”, „odejściu”, „chorobie”). Chcąc wesprzeć rodzinę zmarłego, przywołajmy raczej osobiste wspomnienia o nim, mówmy o łączących nas więzach. List nie musi być długi, ale należy wysłać go możliwie szybko.
List do osoby bliskiej
Kochany Piotrze!
Wiadomość o odejściu Elżbiety wstrząsnęła nami. Wiesz, że ją kochaliśmy i myśl o Niej towarzyszy nam nieustannie. Pamiętaj, że myślimy o Tobie i dzieciach i że zawsze możesz liczyć na naszą pomoc.
Droga Mario!
Dowiedziałam się od Piotra o śmierci Twojej Matki. Łączę się z Tobą w bólu. Szczerze Ci współczuję. Pani Kowalska była osobą niezwykłą. Pamiętam, jak wielkie wrażenie wywarła na nas, kiedy odwiedziliśmy Was latem 1990 roku. Jeżeli mogłabym Ci w czymś pomóc, uczynię to z chęcią.
List do znajomego
Droga Pani Anno!
Z głębokim żalem przyjęłam wiadomość o stracie, jaką Pani poniosła. Wiem, jak dzielnie znosiła chorobę Pani Matka i łączę się z Panią w bólu. Nie potrafię znaleźć słów, które mogłyby przynieść Pani ulgę – przeżyłam utratę Matki. Proszę jednak pamiętać, że ma Pani we mnie wierną przyjaciółkę i że, podobnie jak inne oddane Pani osoby, pragnę udzielić Pani wsparcia i wszelkiej pomocy.
Jeżeli nie znaliśmy zmarłego, a tylko jego rodzinę
Droga Pani!
Dziś rano dowiedziałam się z gazety o stracie, jaką Pani poniosła. Z Pani opowieści wynika, że Pani Ojciec był człowiekiem niezwykłym. Pamiętam, że darzyła Go Pani wielkim przywiązaniem. Człowiek, nawet dorosły, może poczuć się nagle osierocony. Łączę się z Panią w żalu i zapewniam o szczerym oddaniu.
Kiedy nie możemy przybyć na pogrzeb
Kochana Mario!
Piotr i ja bolejemy nad odejściem Twojej Siostry. Wiedziałam, że niepokoi Cię stan Jej zdrowia, nie zdawałam sobie jednak sprawy z powagi sytuacji. Przykro nam, że nie mogliśmy być przy Tobie w tych trudnych chwilach, zwłaszcza że polubiliśmy Mariannę, o której tyle nam mówiłaś. Myślami byliśmy i jesteśmy przy Tobie. Łączymy się z Tobą w modlitwie (w przypadku osób wierzących).
List do osoby starszej Szanowna Pani!
Proszę przyjąć wyrazy szczerego współczucia z powodu nieszczęścia, jakie Panią spotkało. Anna często opowiadała mi 0 swym Dziadku, człowieku wielkiego formatu. Utrata osoby tak bliskiej to ciężki cios, proszę jednak pamiętać, że rodzina i przyjaciele darzą Panią ogromną sympatią i przywiązaniem. Łączę wyrazy szacunku.