POCIĄG, SAMOLOT, STATEK
W pociągu, samolocie i na statku najcenniejszą rzeczą jest przestrzeń. W długiej podróży towarzyszy nam przeważnie przypadkowy sąsiad, toteż bezkonfliktowe współżycie wymaga przestrzegania pewnych elementarnych zasad. Uprzejmy podróżny proponuje kobiecie lub osobie starszej pomoc w ustawieniu bagażu na górnej półce. Otwarcie okna i włączanie klimatyzacji wymaga zgody osób siedzących obok nas.
Nie wolno naruszać przestrzeni sąsiada ani ustawicznie spacerować, zakłócając jego spokój. Dokumenty, bilety i inne potrzebne w podróży papiery trzymamy przy sobie, w podręcznej torbie, by wyjęcie ich nie stanowiło problemu.
Pociąg. Palenie dozwolone jest wyłącznie w wyznaczonych miejscach. Nie sięgajmy lepiej po cygara, a w wagonie dla niepalących zrezygnujmy z papierosów nawet na korytarzu. Zdejmowanie butów, drzemka z głową opartą na ramieniu sąsiada, przesiadywanie w toalecie, gdzie przez długie minuty poprawiamy makijaż, i głośne rozmowy nie świadczą o nas najlepiej. Jeżeli w czasie podróży zamierzamy coś zjeść, zróbmy to dyskretnie i unikajmy potraw o ostrym zapachu. Podróżując nocą nie zamieniajmy przedziału w sypialnię i nie rozbierajmy się na oczach współpasażerów.
Nie ma potrzeby prowadzenia długich rozmów z towarzyszami podróży, opowiadania im dziejów swego życia ani nawet przedstawiania się. Uśmiech, krótkie „dziękuję” i „proszę” wystarczą, by wytworzyła się miła atmosfera. Wiele osób woli zachować rezerwę czy spokojnie czytać książkę. Nie oznacza to, że są aspołeczne. Jeżeli zadręcza nas gadatliwy sąsiad, znajdźmy jakąś wymówkę i zachowajmy milczenie. Po chwili możemy wrócić na przykład do przerwanej lektury. Widząc zainteresowanie sąsiada pismem, które leży obok nas, zaproponujmy mu, by je przejrzał. Używając walkmana starajmy się tak wyregulować dźwięk, by nie przeszkadzać innym.
Dzieci trzeba w miarę możliwości uczyć nieuciążliwego, cichego zachowania, zająć je spokojną zabawą lub lekturą. Zwykle towarzysze podróży nie podzielają zachwytu, z jakim matka przyjmuje pomysły swego dziecka. Zwierzęta muszą bezwzględnie pozostać w klatkach czy koszach (zamkniętych) lub tuż przy właścicielu – na smyczy. Jeżeli dojdzie do sporu pomiędzy pasażerami, rozstrzygnięcie go należy do konduktora.
Identyczne zasady obowiązują w wagonie restauracyjnym, sypialnym i w kuszetce. Podróżując kuszetką, wypada zaproponować miejsca na dole osobom starszym, jeśli nie udało im się zarezerwować ich wcześniej. W przedziale wagonu sypialnego postępujemy tak, by pozostawić współpasażerom czas i miejsce na umycie się i przebranie.
Samolot. Nasze zachowanie powinno, jak zwykle, wynikać z poszanowania sąsiada. Nie przepychajmy się, by zająć „lepsze” miejsce. Na długich trasach zazwyczaj jest ono wyznaczane już wcześniej. Zalecenia i wskazówki ukazują się na tablicach świetlnych i należy ich dokładnie przestrzegać. Starajmy się nie opuszczać miejsca, kiedy podawane są posiłki. Jeżeli sąsiad okaże się nieuprzejmy, znośmy cierpliwie jego towarzystwo, pamiętając, że podróż nie potrwa zbyt długo. Podczas lotu opowieści o katastrofach lotniczych są nie na miejscu.
Statek. Rejs statkiem szczególnie sprzyja pewnym specyficznym formom życia społecznego i towarzyskiego. Zwyczaj nakazuje wymianę uśmiechów i grzecznościowych zwrotów, można jednak zachować rezerwę i trzymać się na uboczu. Jeżeli dzielimy kabinę z innym pasażerem, owa rezerwa musi przybrać szczególnie uprzejmą formę. Respektujmy przestrzeń sąsiada i jego rytm życia. Istotna jest dbałość o porządek i odkładanie rzeczy osobistych na miejsce. Ubrania nie mogą być rozrzucone po kabinie, nie powinno się używać zbyt silnych perfum. Osoba nawykła do rejsów potrafi dobrać rzeczy tak, by w jednej walizce zmieścić wszystko, czego potrzebuje. Osobę udręczoną chorobą morską najlepiej pozostawić w spokoju.